طی چهار سال ۳۵ تكیه بهسازی شد
روزشمار اختتام محرم تا محرم در گرگان، رونق آئین های مذهبی پاسرو
بریونی: طرح بازآفرینی بافت تاریخی گرگان چهار سال قبل با بهسازی و مرمت تكایای مركز محله دوشنبه ای شروع شد و حالا روزشمار اختتام طرح محرم تا محرم در اولین بافت ثبت شده كشور كلید خورده است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- زهرا بهرامی: طرح بازآفرینی بافت تاریخی گرگان در سال ۱۳۹۴ با مرمت تكایای مركز محله دوشنبه ای شروع شد و قرار شد هر سال قسمتی از تكایای چهار محله سرچشمه، دربنو، سبزه مشهد و دوشنبه ای مرمت و بهسازی شود اما در فاصله كوتاه محله پاسرو هم به این طرح افزوده شد تا با احیاء تكیه پاسرو بعد از ۱۰ سال وقفه آئین های مذهبی محرم در این محله تاریخی باردیگر رونق یابد.
بافت تاریخی گرگان در سال ۱۳۱۰ در لیست آثار ملی كشور به ثبت رسید اما پس از گذشت حدود ۸۴ سال تمام ارزش های معماری دوره سلجوقی تا پهلوی این بافت در حال از بین رفتن بود تا به خاطره ها بپیوندد.
در سال ۱۳۹۴ طرح بازآفرینی شهر بافت تاریخی گرگان كه اقدام مشترك برای ارتقاء زیست پذیری و بهبود كیفیت زندگی درمحدوده ها و محلات هدف بازآفرینی شهری با رویكرد فرهنگی و پتانسیل های بومی استان گلستان بود، با مرمت تكایای پنج محله تاریخی بافت شروع شد.
هرچند بعضی از دستگاه ها مانند شهرداری با كمی تاخیر پای كار آمدند اما الان بیشتر تكایای پنج محله هدف مرمت و بازسازی شده اند.
بازآفرینی شهری گرگان نماد اقدام مشترك دستگاه ها
مدیركل راه و شهرسازی استان گلستان درباره اجرای طرح بازآفرینی در گرگان به خبرنگار مهر اظهار نمود: بافت تاریخی گرگان جزو اولین بافت های تاریخی دارای مصوبه در كشور بود و شركت عمران و بهسازی شهری از سال ۹۴ بطور جدی مرمت و بهسازی بافت تاریخی گرگان را شروع كرد و مطالعات زیادی روی این پروژه داشت.
هرچند دولت مرمت و بهسازی كل تكایای این پنج محله را پروژه ناتمام تلقی می كند اما شرایط دولت مانند گذشته نیست و با این شرایط پرداخت و اسناد خزانه دوساله پیمانكاران رغبتی ندارند در این بخش مشاركت كنند حسین محبوبی با اشاره به اینكه در شمال كشور با عنایت به سبك خاص معماری هیچ شهری مانند گرگان دارای بافت تاریخی حفظ شده نیست اجرای طرح بازآفرینی شهری گرگان را نماد اقدام مشترك دستگاه ها دانست و اضافه كرد: اداره كل راه و شهرسازی، اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، استانداری گلستان و شهرداری گرگان، نهادهای اصلی این پروژه بودند و در كنار آن هم هر جایی نیاز بود نهادها یا گروه های دیگر كمك كردند.
مدیركل راه و شهرسازی استان گلستان به روند اجرای بهسازی تكایای دوشنبه ای اشاره نمود و اظهار داشت: مركز محله دوشنبه ای اولین پروژه ما بود كه مرمت و بهسازی آن از سال ۹۴ شروع شد و كار ضلع شمال غربی آن در سال ۹۵ به انتها رسید.
وی با اشاره به اینكه سپس از سال ۹۶ كار در ضلع جنوبی تكایای كبیر و ضلع شرقی این مركز محله آغاز شد، افزود: یك میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان از اعتبارات ملی از محل اعتبارات شركت عمران و بهسازی شهری برای پروژه بافت تاریخی گرگان در نظر گرفته شده كه باید در تمام مركز محله های بافت تاریخی گرگان تقسیم شود.
وی با اشاره به اینكه اهالی و ساكنین مركز محلات همكاری بسیار خوبی بابرای مرمت و احیاء دارند و به معنای واقعی دارای حس تعلق به این محله هستند، افزود: در سال قبل هفت قرارداد مرمت و بهسازی منعقد شده كه اعتبارات آن جذب شده و عملیات اجرایی آن در مراحل پایانی است.
تكایا پاتوق های اجتماعی مركز محلات گرگان
جزییات بیشتر طرح احیاء بافت تاریخی گرگان را از مدیر دفتر بهسازی و احیاء بافت تاریخی گرگان جویا شدیم و حسین كتولی با یادآوری اینكه برمبنای پتانسیل های هر شهر نقطه عطف بازآفرینی شهری تعریف می شود، به خبرنگار مهر اظهار نمود: در پروسه ارتقاء كیفیت فضاهای عمومی و ارتقاء زندگی شهری كه قسمتی از آن كالبدی و یا غیركالبدی می تواند باشد به این نكته توجه می شود كه در هر محله كدام محور تقویت شود كه موثرتر باشد و سپس پروژه محرك توسعه تعریف می شود و این پروسه تعمیم پیدا می كند تا كل آن محله یا بافت رونق پیدا كند.
وی با این توضیح كه در بعضی از محلات، بازار و یا مسجد و … می تواند نقطه عطف باشد، اضافه كرد: آن زمان كه پروسه بازآفرینی شهری در بافت تاریخی گرگان شروع شد گرگان دارای مجموعه ای از محلات بود كه مبتنی بر تكایا بودند.
وی افزود: شاخصه گرگان نسبت به همه شهرهای این بود كه تكایای خانوادگی دور تا دور محوطه اصلی هر محله وجود دارد كه در طول محرم تكیه هستند و غیر محرم فضای خدماتی می شوند و خود این مساله به محله رونق می دهد و تكایا پاتوق اجتماعی هستند كه مردم آنرا مركز ثقل محله می شناسند.
مدیر دفتر بهسازی و احیاء بافت تاریخی گرگان افزود: برهمین اساس در سال ۹۴ شركت بازآفرینی شهری ابتدا طرح «محرم تا محرم» را به اجرا گذاشت تا در امتداد اجرای آن از این محرم تا محرم سال بعد قسمتی از تكایای بافت تاریخی گرگان احیاء و بهسازی شوند.
وی توضیح داد: در طول زمان بعضی از تكایا مانند پیرتكیه از یك تكیه به سه یا پنج تكیه تبدیل گشته بودند و در برخی از آنها هم سقف سفالی برداشته شده بود و از حلب و ایرانیت استفاده شده بود و در برخی از تكایا هم ساختار عوض شده بود و درب و پنجره های آلومنیومی و آهنی جای درب و پنجره های چوبی را گرفته بودند؛ در امتداد اجرای طرح محرم تا محرم تلاش شد بدون اینكه دخالتی در روابط اجتماعی تكایا بشود در جهت تقویت آنها كار صورت گیرد.
كتولی اشاره كرد: تكایا خیلی زیاد بود ابتدا چهار محله سرچشمه، دربنو، سبزه مشهد و دوشنبه ای را بعنوان پایلوت انتخاب كردیم؛ پس از یكسال كه كار آغاز شد قرار بود متناسب با بودجه هر سال یك یا دو تكیه را با كمك مردم احیاء نماییم.
اوقاف پای كار آمد مرمت تكایای پاسرو در اولویت قرار گرفت
وی اشاره كرد: همان ابتدا متولیان تكایای پاسرو آمدند و تقاضا كردند پاسرو هم اضافه شود چونكه تكایای محله آنها كلاً از رونق افتاده بود.
كتولی به دلیلهای بی رونقی تكایای پاسرو اشاره و بیان كرد: ۱۰ سال قبل آنها می خواستند ساخت و ساز انجام دهند و میراث فرهنگی جلوی آنها را گرفته بود و یك ساختمان بدون سقف و درب و پنجره روی دستشان مانده بود و ۱۰ سال بود مراسم محرم آن جا انجام نمی شد؛ آنها درخواست نمودند پاسرو در اولویت قرار گیرد چونكه بقیه تكایا رونق اولیه داشتند.
یك میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان از اعتبارات ملی از محل اعتبارات شركت عمران و بهسازی شهری برای پروژه بافت تاریخی گرگان در نظر گرفته شده كه باید در تمام مركز محله های بافت تاریخی گرگان تقسیم شود وی اظهار داشت: خود متولیان تكیه حاضر به همكاری شدند و اوقاف اعلام آمادگی كرد و از سهم موقفه ای مجموعه قسمتی از هزینه های بهسازی و مرمت را تقبل كرد حتی چون بودجه دولتی دیرتر می آمد ابتدا از پول اوقاف استفاده شد.
وی اضافه كرد: از سال ۱۳۹۴ تابحال ۳۵ تكیه در بافت تاریخی گرگان احیاء و بهسازی شد اما سطح دخالت ها متفاوت بود؛ مثلاً تكیه پاسرو و ضلع شرقی تكیه سبزه مشهد مرمت جامع شد (داخل، سقف، توكاری و …) اما قسمتی از تكایا پوسته ای مرمت شدند.
كتولی افزود: وقتی قسمتی از تكایا مرمت شدند مردم دیدند این حالت چقدر زیباتر بوده و به هویت آنها نزدیك تر است و چقدر به فضای شهری و جذب توریست و توریسم كمك می نماید مردم راغب تر شدند و هنوز یكسال نبود كه كار شروع شده بود اما با حجم زیادی متقاضی مواجه شدیم كه حاضر بودند با سهم آورده خودشان مرمت و بهسازی صورت گیرد.
وی با این توضیح كه بعد از یكسال محرك توسعه اتفاق افتاد، اشاره كرد: الان مرمت و بهسازی تكایای دربنو در ضلع شرقی باقی مانده نه بخاطر اینكه دولت نخواسته بلكه قرارداد هم منعقد شد بلكه به سبب فوت یكی از متولیان نتوانستند آنرا پیگیری كنند و در دوره قرارداد در اختیار قرار دهند.
مدیر دفتر بهسازی و احیاء بافت تاریخی گرگان با اشاره به اینكه مرمت و بهسازی تكایای محله سرچشمه اختتام یافته، توضیح داد: مرمت تكایای ضلع شرقی و جنوبی محله سبزه مشهد بطور كامل انجام شده و دو ضلع دیگر باقی مانده، در محله دوشنبه ای قسمتی از بهسازی تكیه جوانان باقی مانده كه تا آخر سال به اتمام می رسد.
وی با اشاره به اینكه بهسازی و مرمت یك ضلع محله پاسرو باقی مانده است، بیان كرد: این محله شرایط پیچیده ای بین افراد وجود دارد نه اینكه راغب نباشند بلكه به سبب معارض های موجود مثلاً متولی اوقاف است؛ یكی مستاجر است و دیگری سرقلی دارد و … كار گرفتار مشكل شده است.
كتولی اشاره كرد: هرچند دولت مرمت و بهسازی كل تكایای این پنج محله را پروژه ناتمام تلقی می كند اما شرایط دولت مانند گذشته نیست و با این شرایط پرداخت و اسناد خزانه دوساله پیمانكاران رغبتی ندارند در این بخش مشاركت كنند و دولت هم با ورود به این پنج محله محرك توسعه اصلی را رقم زده و تا حدود بسیار زیادی به هدف كه ارتقاء كیفیت است نزدیك شده است.
در حالی كه بخش قابل توجهی از تكایای پنج محله هدف بازآفرینی شهری مرمت و بهسازی شده اند و طرح محرم تا محرم در گرگان به روزشماری اختتام كار خود نزدیك می شود، اما همچنان بافت تاریخی گرگان نیازمند اقدام مشترك برای رسیدن به احیاء كل بافت است.
منبع: بریونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب