بریونی: سرعت بالا و ضریب اطمینان پذیری مناسب، بی صدا بودن و توان مصرفی كم و همچنین اشغال فضای كم همگی باعث شده اند تا خرید یك درایو اس اس دی برای بسیاری توجیه پذیر باشد.
درایو های SSD کم کم دارند جای خود را در بسیاری از سیستم های کامپیوتری باز می کنند. سرعت بالا و ضریب اطمینان پذیری مناسب، بی صدا بودن و توان مصرفی کم و همچنین اشغال فضای کم همگی باعث شده اند تا خرید یک درایو SSD برای بسیاری توجیه پذیر باشد. درایو SSD می تواند جانی تازه به یک لپ تاپ ببخشد، سرعت بوت سیستم را افزایش دهد و شما را از شر سروصدای هارددیسک رهایی بخشد. زمانی که برای خرید به بازار می روید، ممکن است با اصطلاحات و عبارات متنوعی برخورد کرده و شاید هم کمی گیج شوید! برای آنکه بدانید این موارد چه هستند، چه معنایی دارند و چه تاثیری در کارکرد
درایو SSD خواهند داشت، چند مورد از این اصطلاحات را آماده کرده ایم تا کمک حال شما برای شناخت بهتر درایوهای SSD باشد.
SATA
اکنون پورت SATA (یا Serial ATA) به پورت استاندارد برای انتقال اطلاعات در کامپیوترهای دسکتاپ و لپتاپ تبدیلشده است و اکثر هارددیسکها، درایو SSD و درایوهای نوری از این پورت بهره میبرند. در کنار پورت SATA اتصال برق با طرحی مشابه با پورت SATA (اما با اندازه بزرگتر) قرارگرفته که محل اتصال کابل برق است. در کامپیوترهای دسکتاپ این اتصالات بهوسیله کابل به مادربرد وصل میشوند، اما در اکثر لپتاپها اتصالات روی برد لحیم شده و درایو مستقیماً به برد وصل میشود. استاندارد سوم SATA جدیدترین استاندارد معرفی شده در این زمینه است که از حداکثر سرعت انتقال اطلاعات شش گیگابیت در ثانیه پشتیبانی میکند. برای دستیابی به این سرعت، هم درایو مورد استفاده و هم مادربرد باید از این استاندارد پشتیبانی کنند. در حال حاضر تمامی مادربردها و درایوهای SSD جدید با اندازه 2,5 اینچ همگی از استاندارد SATA III پیروی میکنند.
mSATA
پورت mSATA بیشتر برای درایوهای SSD کامپکت و با ابعاد کوچک مورد استفاده قرار میگیرد. درایوهای SSD با پورت mSATA در ظرفیتهای مختلف تولیدشدهاند و از سرعتهای بالا نیز پشتیبانی میکنند. برد درایوهای SSD با پورت mSATA بهصورت یکپارچه طراحیشده و دیگر خبری از کابل برای اتصال نیست. در عوض این سری از درایوهای SSD بدون هیچ واسطهای درون پورت مورد نظر قرار میگیرند. برخی از مادربردهای دسکتاپ از پورت mSATA استفاده میکنند، اما لپتاپها و الترابوکها به علت فضای کمی دارند مشتریان اول درایوهای SSD با پورت mSATA هستند.
M.2 SATA
این پورت در واقع نسل تازه پورت mSATA بهشمار میآید و برای درایوهای SSD کامپکت طراحی و توسعه دادهشده است. طراحی پورت این سری از درایوها مشابه mSATA است، اما اگر دقت کنید میبینید که در بخش پورت درایو، دو شیار مجزا کننده پورتها در نظر گرفتهشده است (پورت mSATA تنها یک شیار میانی دارد). درایوهای مجهز به این پورت در اندازههای مختلف تولیدشدهاند میتوانند از حافظههای NAND روی هر دو سمت درایو بهره ببرند. نسل جدید مادربردها مجهز به چیپست Z97 در اکثر موارد از این پورت پشتیبانی میکنند و سرعت تئوری ارائهشده برای این درایو به 10 گیگابیت در ثانیه میرسد. انعطافپذیری بالای درایوهای جدید مجهز به پورت M.2 SATA باعث میشود تا سازندگان سیستمهای کامپیوتری (چه دسکتاپ و چه لپتاپ) دستشان برای استفاده از این درایو در انواع سیستمهای کوچک و جمعوجور باز باشد.
SATA Express
این پورت بسیار جدید در مادربردهای جدید امسال معرفیشده و شاید هنوز نتوانیم درایوهای مجهز به این پورت را بهسادگی در بازار بیابیم. پورت SATA Express ترکیبی از دو پورت SATA و یک پورت دیگر در کنار آن است که میتوانند سرعت انتقال اطلاعات 10 گیگابیت در ثانیه را فراهم آورند. این پورت و پورت M.2 SATA هر دو از رابط PCIe برای انتقال اطلاعات بهره میگیرند که میتواند باعث از رده خارج شدن درایوهای PCIe SSD قدیمیتر شوند.
PCIe SSD
در این مدل از درایوهای SSD، چیپستهای حافظه روی یک برد قرارگرفته و به رابط PCI-E مادربرد متصل میشوند. این سری از درایوها قیمت بالاتری دارند و البته پهنای باند موجود برای انتقال اطلاعات نیز بسیار بیشتر از پورت SSD است. همچنین این درایوها میتوانند دارای سیستم RAID مجتمع باشند که خود میتواند افزایش سرعت انتقال اطلاعات را در پی داشته باشد. استفاده از این سری درایوها بیشتر برای سیستمهای حرفهای، دیتاسنترها و سرورها توجیهپذیر است. همچنین با حضور پورتهای پرسرعت امروزی، شاید کمتر کسی به سراغ این سری از درایوهای اس اس دی بروند.
شرکت های سازنده حافظ های اس اس دی برای تعیین میزان قابل اعتماد بودن دستگاه های خود از بیان ۳ فاکتور استفاده می کنند؛ عمر استاندارد ، تعداد ترابایت های نوشته شده و میزان اطلاعات نوشته شده در طول یک مدت خاص (مثلاً یک روز). مشخص است که استفاده از این ۳ فاکتور، نتایج مختلفی را بهمراه دارد. واضح است که با استفاده از این ۳ فاکتور کلی شاید بتوان اطلاعاتی مناسب را در اختیار مصرف کننده قرار داد اما پیش بینی دقیق طول عمر یک حافظه اس اس دی تقریبا غیرممکن است. ما فقط می توانیم حد مبهمی را تعیین کنیم که اگر حجم اطلاعات تان از آن حد بیشتر شود، امکان بروز خطا و محاسبات بوجود می آید.
اخیراً تحقیقاتی پیرامون تعیین دقیق تر عمر یک
درایو حالت جامد (
حافظه اس اس دی) انجام شده است. در ادامه به بعضی از معروف ترین این تحقیقات اشاره می کنیم:
با آزمایش درایو های استفاده در مراکز داده می توان اطلاعات خوبی در مورد طول عمر حافظه های اس اس دی بدست آورد.
از مهم ترین این تحقیقات، کار مشترک گوگل و دانشگاه تورونتو درباره نرخ بروز اشکال در درایو های سرور هاست.
این تحقیق نشان داد که افزایش نرخ خطا در حافظه های اس اس دی بر خلاف نظریه ای که در گذشته مطرح شده بود، بجای آنکه با افزایش میزان نوشتن اطلاعات رابطه داشته باشد، با افزایش عمر رابطه مستقیم دارد. در این تحقیق همچنین مشخص شد که گوگل در مراکز داده خود، به ازای هر چهاد هارد دیسک، از یک حافظه اس اس دی استفاده می کند. در طول مدت ۴ ساله این تحقیقات،
حافظه های اس اس دی با بلاک های بد بیشتری روبرو شدند و نرخ بروز خطا نیز در حافظه اس اس دی بیشتر از هارد دیسک های معمولی بود. نتیجه: در محیط های مهم و نیازمند به خوانش سریع اطلاعات، حافظه اس اس دی بیشتر از حافظه هارد دیسک دوام خواهد آورد اما امکان بروز خطا در
اس اس دی بالاتر خواهد بود. همچنین حافظه های اس اس دی با سن بالاتر، بیشتر در معرض بروز خطا هستند.
The Tech نیز گزارشی در مورد طول عمر برند های معروف تهیه کرده است.
در میان شش برند مورد آزمایش؛ تنها کینگستون، سامسونگ و کورسیر توانستند تا ۱۰۰۰ ترابایت نوشتن اطلاعات را دوام بیاورند، بقیه برند ها در بازه ۷۰۰ تا ۹۰۰ ترابایت دچار نقص شدند. دو تا از درایو هایی که دچار نقص شدند؛ سامسونگ و اینتل بودند که از تراشه های ارزان تر MLC استفاده می کردند. این در حالی است که حافظه اس اس دی کینگستون که سالم ماند نیز از چیپ مشابه استفاده می کرد. نتیجه: انتظار می رود یک حافظه اس اس دی ۲۵۰ گیگابایتی بتواند تا یک پتابایت ( ۱۰۲۴ ترابایت) نوشتن اطلاعات را طاقت بیاورد، هر چند که در این آزمایش بعضی ها از این حد نیز گذشتند. بهتر است که اگر درایو شما دچار نقص شده است، آن را با درایو های SLC جایگزین کنید.
این نکته هم قابل توجه است که با بالا رفتن ظرفیت یک حافظه اس اس دی، با افزایش سکتور ها و فضا، عمر این درایو ها نیز افزایش پیدا می کند. برای مثال یک درایو ۲۵۰ گیگابایتی ۸۴۰ MLC ساخت سامسونگ بعد از نوشتن ۹۰۰ ترابایت اطلاعات دچار خطا شد. این درحالی است که اگر همین آزمایش را روی حافظه مشابه با ظرفیت ۱ ترابایت انجام دهیم، این نقص به شکل قابل توجهی دیرتر بروز خواهد کرد.
در گزارش دیگری، فیسبوک از تحقیقات خود در باره طول عمر حافظه های اس اس دی استفاده شده در مراکز داده خود می گوید.
در این تحقیقات، آن ها بیشتر روی عوامل محیطی مؤثر بر طول عمر حافظه ها بحث کرده اند. برای مثال: محققان به این نتیجه رسیدند که دمای بالای محیط می تواند باعث کاهش عمر یک حافظه اس اس دی شود. آن ها همچنین دریافتند که اگر این درایو ها بتوانند بعد از تشخیص اولین خطا ها به کار خود ادامه دهند، به احتمال بسیار زیاد بیشتر از مقدار پیش بینی شده توسط نرم افزار های عیب یابی عمر خواهد کرد. فیسبوک همچنین در تناقض با گزارش مشترک گوگل، اعلام کرده است که نرخ بالای نوشتن و خواندن اطلاعات می تواند در طول عمر یک حافظه اس اس دی تأثیر بسزایی داشته باشد. البته مشخص نیست که آیا فیسبوک، سن درایو های خود را نیز در نظر می گرفته است یا نه. نتیجه: بدون در نظر گرفتن خطا های جزئی و کم اهمیت، این درایو ها طول عمر بیشتری از مقدار پیش بینی شده دارند. همچنین باید TDW بیشتری به عنوان طول عمر برای حافظه اس اس دی خود در نظر بگیرید؛ زیرا نرم افزار های عیب یابی به خاطر سیستم طبقه بندی بافر در این درایو ها، عمل کرد دقیقی ندارند.
خوب، با دانستن همه این اطلاعات چه نتیجه کلی ایی می توان گرفت ؟ اگر پشت سر هم این گزارش ها را بخوانید به این نتیجه می رسید که حافظه اس اس دی شما پس از گذشت ۲ سال منفجر خواهد شد. این نکته را بخاطر داشته باشید که ۲ تا از تحقیقات بالا بر روی درایو های تجاری سطح بالا انجام شده اند که بطور مرتب هر روز مورد استفاده های عظیم قرار می گیرند. همچین آزمایش مربوط به درایو های بازار عادی نیز با استفاده غیرعادی (استفاده مداوم و پیوسته در ۲۴ ساعت روز) همراه بود. یک کاربر عادی اگر بخواهد به مصرف یک پتابایت برسد، باید برای دهه ها مدام کامپیوتر خود را مورد استفاده قرار دهد. حتی یک گیمر یا کاربر پر مصرف هم نمی تواند در مدت کوتاه به این مقدار برسد.
به عبارت دیگر: قبل از این که حافظه اس اس دی دچار نقص شود، شما سیستم خود را به کلی ارتقا داده اید.
علاوه بر اینکه احتمال بروز خطا در حافظه اس اس دی با افزایش عمر بالاتر می رود، این احتمال هم وجود دارد که قطعات الکترونیکی یک درایو، مثل تمامی قطعات دیگر یک کامپیوتر، دچار مشکل شوند. از آنجایی که احتمال بروز خطا وجود دارد، بهتر است از اطلاعات حیاتی خود نسخه پشتیبان تهیه کنید و در حافظه های جانبی یا ابری ذخیره کنید. اگر بار دیگر به فکر طول عمر درایو اس اس دی خود افتادید و ذهنتان مشغول شد، یادتان باشد: نگران نباشید !