چرا سرطان را سرطان می نامند؟
بریونی: یکی از نخستین توصیفات در مورد افراد مبتلا به سرطان مربوط به قرن چهارم پیش از میلاد است، زمانی که «ساتیروس»، حاکم شهر «هراکلیا» به سرطان مبتلا شد و با گسترش بیماری به تدریج بر دردهای او اضافه گردید به شکلی که نمی توانست بخوابد و گرفتار تشنج می شد.
به گزارش بریونی به نقل از ایسنا، سرطان ساتیروس در ناحیه کشاله ران او بود و در آن زمان سرطان های پیشرفته در این قسمت از بدن غیرقابل جراحی تلقی می شدند و هیچ داروی به اندازه کافی قوی برای کاهش درد نیز وجود نداشت. بدین سبب پزشکان نمی توانستند کاری انجام دهند. عاقبت سرطان در سن ۶۵ سالگی جان ساتیروس را گرفت.
سرطان در آن دوره به خوبی شناخته شده بود. متنی که در اواخر قرن پنجم یا اوایل قرن چهارم پیش از میلاد نوشته شده است به نام بیماریهای زنان، چگونگی ایجاد سرطان سینه را توضیح می دهد بدین شرح که «توده های سخت تشکیل می شوند، از آنها سرطان های پنهان ایجاد می شود، درد از سینه های بیماران به سمت گلو و اطراف شانه ها می رسد، چنین بیمارانی لاغر می شوند، تنفس کاهش پیدا می کند و حس بویایی از بین می رود.»
همین طور سایر آثار پزشکی این دوره انواع مختلفی از سرطان ها را توصیف می کنند. برای مثال زنی از شهر «آبدرا» در یونان بر اثر سرطان قفسه سینه از دنیا رفت. مرد مبتلا به سرطان گلو بعد از سوزاندن تومور توسط پزشکش، زنده ماند.
کلمه «سرطان» از کجا آمده است؟
به گزارش نشریه تخصصی «مدیکال اکسپرس»، کلمه سرطان از همین دوران می آید. در اواخر قرن پنجم و اوائل قرن چهارم پیش از میلاد، پزشکان از کلمه karkinos - کلمه یونانی باستان برای خرچنگ - برای توصیف تومورهای بدخیم استفاده می کردند. بعدها وقتی پزشکان لاتین زبان همان بیماری را توصیف کردند، از کلمه لاتین برای خرچنگ استفاده کردند یعنی «cancer» (کنسر). بنابراین، این نام برای این بیماری استفاده شد.
حتی در زمان های قدیم، مردم تعجب می کردند که چرا پزشکان این بیماری را به نام یک حیوان نام گذاری کرده اند. یک توضیح این بود که خرچنگ حیوانی تهاجمی است، همانطور که سرطان می تواند یک بیماری تهاجمی باشد. توضیح دیگر این بود که خرچنگ می تواند یک قسمت از بدن یک فرد را با چنگال هایش بگیرد و به سختی جدا شود، همانطور که برداشتن توده سرطانی بعد از رشد دشوار است. برخی دیگر فکر می کردند که به سبب ظاهر تومورهای سرطانی این نام برای آن انتخاب شده است.
پزشک جالینوس (۲۱۶-۱۲۹ بعد از میلاد) سرطان سینه را در کار خود با نام روش پزشکی به گلوکون توصیف کرد و شکل تومور را با شکل خرچنگ مقایسه کرد:
«ما اغلب در سینه ها توموری دقیقاً شبیه به خرچنگ دیده ایم. همانطور که آن حیوان در دو طرف بدنش پا دارد، در این بیماری نیز رگ های متورم غیرطبیعی در دو طرف کشیده می شوند و شکلی مشابه به یک خرچنگ ایجاد می کنند.»
همه با هم موافق نبودند که چه چیزی موجب سرطان می شود
در دوره یونان و روم نظرات مختلفی در مورد علت بروز سرطان وجود داشت.
برمبنای یک نظریه پزشکی باستانی رایج، بدن دارای چهار نوع خلط (اخلاط چهارگانه) است: خون، صفرای زرد، بلغم و صفرای سیاه. این اخلاط چهارگانه باید در حالت تعادل باشد وگرنه انسان مریض می شود و اگر فردی از صفرای سیاه بیش از اندازه رنج می برد، تصور می شد که این وضعیت در نهایت منجر به سرطان می شود.
در همین حال، پزشکی به نام «اراسیستراتوس» که از حدود سالهای ۳۱۵ تا ۲۴۰ پیش از میلاد می زیسته با این نظر مخالف بود. با این وجود، تا آنجا که ما می دانیم، او توضیح دیگری ارائه نکرده است.
سرطان چگونه درمان می شد؟
سرطان به طرق مختلف درمان می شد. تصور می شد که سرطان را در مراحل اولیه می توان با بهره گیری از دارو درمان کرد.
اینها شامل داروهای مشتق شده از گیاهان، حیوانات و فلزات بوده است.
جالینوس ادعا کرد که با بهره گیری از این نوع داروها و پاکسازی مکرر بیماران خود با استفراغ یا تنقیه، گاهی اوقات در ناپدید شدن سرطان های نوظهور موفق بوده است. او اظهار داشت که همین درمان گاهی از ادامه رشد سرطان های پیشرفته تر جلوگیری می کرد. با این وجود، او همین طور گفته است اگر این داروها مؤثر واقع نشوند، جراحی لازم است.
در آن دوران به طور معمول از جراحی اجتناب می شد برای اینکه بیماران به سبب از دست دادن خون در حین جراحی، جان خودرا از دست می دادند. «لئونیداس» پزشکی که در قرن دوم و سوم بعد از میلاد زندگی می کرد، روش خودرا که شامل سوزاندن (سوختن) بود، این چنین توضیح می دهد:
«من به طور معمول در مواردی عمل می کنم که تومورها به سمت قفسه سینه امتداد نمی یابند وقتی بیمار روی پشت خود قرار می گیرد، ناحیه سالم سینه در بالای تومور را برش می دهم و سپس برش را سوزانده تا آن زمان که دلمه خون ایجاد شود و خونریزی قطع شود. سپس باردیگر برش می زنم، همانطور که عمیقاً در سینه برش می زنم، ناحیه را مشخص می کنم و باردیگر آنرا می سوزانم.»
سرطان بطور کلی به عنوان یک بیماری صعب العلاج در نظر گرفته می شد و بدین سبب ترس از آن وجود داشت. در آن زمان به سبب محدودیت های بسیار در حوزه درمان، تعدادی از افراد مبتلا به سرطان حتی برای پایان دادن به زندگی با درد و رنج، خودکشی می کردند.
از گذشته به آینده
در بررسی پیشینه این بیماری ما با ابتلای ساتیروس، حکمرانِ قرن چهارم پیش از میلاد شروع کردیم. طی ۲۴۰۰ سال یا بیش از این زمان، دانش ما در مورد عوامل ایجاد سرطان، نحوه پیشگیری و درمان آن بسیار تغییر کرده است. همین طور می دانیم که بیش از ۲۰۰ نوع مختلف سرطان وجود دارد. سرطان های تعدادی از افراد به قدری موفقیت آمیز مدیریت می شوند که به زندگی طولانی ادامه می دهند.
با اینحال هنوز هیچ درمان عمومی برای سرطان وجود ندارد، بیماری ای که از هر پنج نفر یک نفر در طول زندگی خود به آن مبتلا می شود. تنها در سال ۲۰۲۲، حدود ۲۰ میلیون مورد جدید مبتلاشدن به سرطان و ۹.۷ میلیون مرگ ناشی از آن در سرتاسر جهان گزارش شده است. واضح است که در مورد درمان و تشخیص این بیماری هنوز راه درازی در پیش داریم.
تخمین ها نشان میدهد از هر پنج مرد یا زن، یک نفر در طول زندگی به سرطان مبتلا می شود و از هر ۹ مرد، یک نفر و از هر ۱۲ زن، یک نفر بر اثر سرطان می میرند.
در سال ۲۰۲۲، سرطان ریه شایع ترین سرطان تشخیص داده شده بود که مسئول نزدیک به ۲.۵ میلیون مورد جدید مبتلاشدن (۱۲.۴ درصد سرطان ها در سراسر جهان) بود و بعد از آن سرطان های سینه، کولورکتوم، پروستات و معده قرار داشتند.
همین طور سرطان ریه با حدود ۱.۸ میلیون مرگ (۱۸.۷ درصد) و بعد از آن سرطان های روده بزرگ، کبد، سینه و معده بیشترین تلفات را داشته اند.
در زنان و مردان، شایع ترین سرطان ها سرطان سینه و ریه (هم برای موارد مبتلاشدن و هم برای تلفات) بوده است. همین طور در سراسر مناطق جهان، نرخ بروز از چهار برابر تا پنج برابر برای مردان و زنان متفاوت می باشد.
این مقاله از The Conversation تحت مجوز Creative Commons بازنشر شده است.
منبع: beriooni.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب