بررسی سیاست های ارمنستان در توسعه گردشگری؛
ارمنستان در شمار كشورهای توریست پذیر جهان قرار ندارد
بریونی: بررسی جایگاه محصولات گردشگری ارمنستان در بازار جهانی توریسم نشان میدهد ارمنستان برخلاف آنکه از نظر منابع تاریخی، فرهنگی و طبیعی بسیار غنی است، در شمار کشورهای گردشگرپذیر جهان محسوب نمی گردد.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ سفر و مسافرت از دیرباز مورد توجه بشر بوده است گرچه در گذشته هدف از سفرهای طولانی و پر خطر فقط زیارت و تجارت بود. اما امروزه با گسترش سیستم حمل و نقل، افزایش درآمد مردم، پدید آمدن زمان استراحت و فراغت این مساله به امر جدایی ناپذیر از زندگی افراد تبدیل گشته است. بطوریکه الان هدف از سفر کردن بسیار تخصصی و پیچیده تر شده است. سفر جایگاه ویژه ای در فرهنگ، تمدن و ادیان کشورهای مختلف و بویژه ایران، با تمدن هفت هزار ساله اش دارد.
توجه به صنعت گردشگری و چگونگی مدیریت و بهره برداری مؤثر از آن، باید جزو اولویت های اصلی نظام اقتصادی اجتماعی کشورهای دارای پتانسیل گردشگری قرار گیرد.
به طور کلی گردشگری بعنوان مسافرت تفریحی در نظر گرفته می شود. هر چند که در سال های اخیر شامل هر گونه مسافری می شود که شخص بواسطه آن از محیط کار یا زندگی خود بیرون رود. واژه توریست از زمانی پدید آمد که افراد طبقه متوسط مبادرت به مسافرت کردند. از زمانی که مردم توانایی مالی بیشتری پیدا کردند، این امر میسر شد. اغلب گردشگران بیش از هر چیز به آب و هوا، فرهنگ یا طبیعت مقصد خود علاقمند هستند. ثروتمندان همیشه به مناطق دوردست سفر کرده اند، البته نه به صورت اتفاقی، بلکه در نهایت به یک منظور خاص برای دیدن ساختمان های معروف و آثار هنری، آموختن زبان های جدید و چشیدن غذاهای متفاوت، گردشگری سازمان یافته امروزه یک صنعت بسیار مهم در تمام جهان است.
لغت گردشگری(Tourism) از کلمه Tour به مفهوم گشتن ستاندن شده که ریشه در لغت لاتینTurns به مفهوم دور زدن، رفت و برگشت بین مبدأ و مقصد دارد که از یونانی به اسپانیایی و فرانسه و در نهایت به انگلیسی راه یافته است. افراد ثروتمند معمولاً به اقصی نقاط جهان سفر می کنند تا شاهکارهای هنری را ببینند و زبان های جدید بیاموزند، با فرهنگ های جدید یا با غذاهای دیگر کشورها آشنا گردند. اصطلاحات «توریسم» و «توریست» نخستین بار در سال ۱۹۳۷ توسط جامعه ملل مورد استفاده قرار گرفت. توریسم به سفر خارج از کشور و با مدت زمان بیش از ۲۴ ساعت اطلاق می شود. تاریخچه توریسم در اروپا به سفرهای زوار قرون وسطی بر می گردد.
توریسم درمانی
توریسم درمانی همیشه وجود داشته ولی تا پیش از قرن هجدهم اهمیت چندانی برای آن قائل نبودند. در انگلستان این بخش به شهرهای دارای چشمه های آب گرم اختصاص داشت و عموماً مناطقی که آب های معدنی داشتند برای درمان امراض مختلف از بیماریهای روده ای گرفته تا کبدی و برونشیت مورد توجه قرار می گرفتند.
توریسم تفریحی
بریتانیا اولین کشور اروپایی بود که انقلاب صنعتی را شروع کرد و جامعه صنعتی اولین جامعه ای بود که فرصت تفریح را برای تعداد روز افزونی از مردم فراهم می آورد. در شروع کار این تفریحات برای طبقه کارگری ممکن نبود بلکه صاحبان ماشین تولید مالکین کارخانجات و تجار و اقتصاد مدارها از این فرصت بهره مند بودند. بدین ترتیب طبقه متوسط هم پدید آورد در نام گذاری خیلی از این مناطق ردپایی از اصل و ریشه بریتانیایی دیده می شود. مثلاً در نیس که نخستین مرکز تفریحی ایام تعطیلات در فرانسه بود مراسم ویژه ای برگزار می گردد.
توریسم زمستانی
ورزش های زمستانی عمدتاً از اختراعات طبقات مرفه بریتانیا هستند که در بدو امر در روستاهای زرمات، والایس و سنت موریتس سوئیس در سال ۱۸۶۴ مطرح و معرفی شده اند. اولین تور ورزشی زمستانی برای ایام تعطیل یا تعطیلات زمستانی در سال ۱۹۰۳ عازم آولبودن شد که آن هم در سوئیس بود. ورزش سازماندهی شده در بریتانیا قبل از رسیدن به کشورهای دیگر به رونق رسیده بود. واژگان ورزش شاهد این مدعا هستند از جمله: راگبی، فوتبال و بوکس که تماماً ریشه انگلیسی دارند حتی تنیس که یک ورزش اصیل فرانسوی از طرف بریتانیایی ها جنبه رسمی پیدا کرد و قانونمند شد و حتی نخستین میزبانی رقابتهای قهرمانی در قرن نوزدهم را عهده دار شد. ورزش های زمستانی پاسخ طبیعی به طبقه خاصی به تفریح در سردترین فصل سال بود.
مسافرینی که جهت ادامه تحصیل به خارج از کشور مراجعه می کنند به چند گروه تقسیم می شوند.
الف- گروه متمکن که بیشتر به اروپا و آمریکا (البته در صورت گرفتن پذیرش) سفر می کنند.
ب - گروه دوم کسانی که ممکنست از نظر مالی متمکن نباشند ولیکن بوسیله دولت ایران و یا کشور مقصد بورس تحصیلی خواهند شد.
ج- گروه سوم کسانی هستند که یا موفق به ستاندن پذیرش از کشورهای اروپایی نشده اند و یا از تمکن مالی کافی برخوردار نیستند پس مجبورند به کشورهایی مثل مالزی، آسیای میانه، روسیه، ترکیه، چین و هند و… جهت ادامه تحصیل بروند.
در رابطه با گردشگر های درمانی باید متذکر شویم که پس از انقلاب اسلامی با پیشرفت هایی که در زمینه های پزشکی در داخل کشور حاصل شد، از تعداد گردشگر های درمانی به کشورهای اروپایی و آمریکا نیز کاسته شده است.
یکی از کشورهایی که مقصد گردشگر های جوان ایرانی است، کشور ارمنستان است. جمهوری ارمنستان با ۲۹۸۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت، در جنوب غربی منطقه قفقاز و با کمی فاصله از سواحل جنوب شرقی دریای سیاه واقع شده و همچون کمربندی بین مرزهای جمهوری اسلامی ایران از یک سو و جمهوری آذربایجان و گرجستان از طرف دیگر گسترده شده است. این کشور از جنوب با جمهوری اسلامی ایران، از جنوب غربی با جمهوری خود مختار نخجوان، از غرب با ترکیه و از شمال با گرجستان و از مشرق با جمهوری آذربایجان مرز مشترک دارد.
ارمنستان کشوری کوهستانی است که در شمال فلات ایران، در غرب فلات ارمنستان و جنوب سلسله جبال قفقاز واقع شده است. ارتفاع میانگین ارمنستان از سطح دریا ۱۸۰۰ متر است و تنها ۱۰ در صد سرزمین ارمنستان کمتر از ۱۰۰۰ متر ارتفاع دارد. بلندترین قله ارمنستان آراگاتس (Aragatz) است که در شمال غرب این جمهوری واقع است و ۴۰۹۰ متر ارتفاع دارد. از جاذبه های جمهوری ارمنستان می توان از کلیسای اچمیادزین، کلیسای گغارت، دریاچه سوان، بنای یاد بود کشتار دسته جمعی ارامنه، منطقه جرموک، معبد گارنی، کلیسای خور ویراپ، کلیسای نوراوانک، مسجد کبود ایروان را نام برد.
مسجد کبود ایروان یکی از بزرگترین مساجد منطقه قفقاز به حساب می آید. در کتیبه های این مسجد، نوشته شده است که این بنا توسط حسین علی خان، والی شهر ایروان در سال ۱۱۷۹ هجری قمری برابر با ۱۷۶۵ میلادی) مصادف با سلسله زندیه تولید شده است.
نوروز سال ۱۳۹۰ آنقدر تعداد مسافرین ایرانی به این کشور زیاد بود که دولت ارمنستان اعلام نمود که دیگر توانایی پذیرش این میزان مسافر را ندارد. هم اکنون و باتوجه به شیوع ویروس کرونا مرزهای زمینی دو کشور برای مسافرین بسته است و گردشگران فقط بوسیله مرز هوایی می توانند تردد کنند که همین مورد نیز می بایست با گواهی تست منفی کرونا باشد. مسجد کبود ایروان روی همه گردشگران بسته است و تنها نماز جماعت مغرب آن هم به صورت محدود برقرار است.
سه گروه مسافر به این کشور سفر می کنند:
الف. دانشجویانی که در دوره های مختلف (لیسانس، فوق لیسانس و دکتری) مشغول به تحصیل هستند.
ب. تجار، کسبه، دبیران و معلمین مجتمع آموزشی ایرانیان، کارمندان سفارت و رایزنی فرهنگی و خانواده ایشان گروه دومی هستند که در حال آمد و شد به ارمنستان می باشند. تجار و کسبه بعضاً ارمنستان را بعنوان پلی بین ایران و کشورهای دیگر مثل روسیه، منطقه قفقاز جهت تجارت کالا به حساب می آورند.
ج. گردشگر های تفریحی که جهت گشت و گذار و تفریح به این کشور سفر می کنند.
البته گروهی از افراد که بیشتر آنها را جوانان می سازند در ارمنستان به کارهای مثل معامله گری، واسطه گری، و به اصطلاح خودشان لیدری می پردازند و کسب درآمد می کنند و هراز چند گاهی جهت تمدید ویزا به بیرون از مرزهای ارمنستان (مثل مرز ارمنستان گرجستان) حتی برای چند دقیقه می روند و بسرعت بر می گردند.
سیاست های فرهنگی ارمنستان در توسعه گردشگری
ارمنستان دارای یکی از پویاترین بخش های گردشگری منطقه است. در سال ۲۰۰۸، دولت این کشور قانونی تصویب کرد که به سبب آن سیاست ها و اهداف توریسم در آن به خوبی قابل رؤیت بود. هدف از این قانون این بود که گردشگری منجر به افزایش درآمدهای ملی در سطح کشور، توسعه متوازن منطقه ای، افزایش استانداردهای زندگی جمعیت و تسریع پروسه کاهش فقر شود. در سیاست دولت پیش بینی شده است گردشگری بوسیله راه های زیر می تواند دسترسی به اهداف را عملی کند:
۱. افزایش تعداد بازدیدهای گردشگران
۲. افزایش درآمد از گردشگری
۳. ایجاد فرصت های شغلی
سند توسعه گردشگری دولت ارمنستان برای ارزیابی و برنامه ریزی منابع گردشگری، روندهای توسعه و چشم اندازها تدوین شد. در این سند اهداف دولت در گردشگری، موانع و چالش های پیش رو و در نهایت راهکارها و اصول دستیابی به این اهداف بررسی شده است.
صنعت گردشگری ارمنستان طی ۱۶ سال قبل روند رشد قابل توجه و باثباتی داشته است. تا قبل از تدوین این سند و برنامه ریزی های فشرده دولتی، سهم ارمنستان از بازار گردشگری اروپایی و جهانی خیلی کم بود. اما با گذشت ۶ سال از برنامه ویژه گردشگری دولت، طبق آمارهای جهانی سهم گردشگری از GDP به ۸ درصد رسیده است که تقریباً برابر با بیشتر کشورهای گردشگر پذیر جهان است. لازم به ذکر است هزینه هایی تنها ایرانیان (اعم از دانشجو، گردشگر و…) در ارمنستان می کنند، آنقدر کشور ارمنستان را متحول کرده است که بسیار برای کسانی که قبلاً به این کشور آمده اند، مشهود و ملموس است. همچون این پیشرفت ها می توان به تغییر چهره شهرها، مخصوصاً شهر ایروان، زیبایی خیابان ها، به روز شدن آمبولانس ها، مجهز و زیبا شدن فرودگاه ایروان و افزایش و جذب نیروهای پلیس و سایر نیروهای امنیتی نام برد. مسلماً جذب این میزان نیروی پلیس یعنی اشتغال زدایی برای یک کشور در حال توسعه.
ابتدا باید دید که دولت ارمنستان چگونه در این خصوص برنامه ریزی کرد؟ دولت ارمنستان پیش بینی کرده بود اجرای سیاست های گردشگری باید برای رشد پایدار این حوزه باشد. رشد پایدار نیازمند همکاری فعالانه و مؤثر تمامی ذی نفعان، دولت مرکزی، دولت محلی، بخش خصوصی و شهروندان است. همین طور به این نکته توجه شد که رشد پایدار بدون حفاظت و احیای منابع (طبیعی، تاریخی، میراث فرهنگی و انسانی) امکان پذیر نیست. هرگونه تأثیر منفی بر این عوامل، مانع از توسعه بلندمدت این صنعت خواهد شد. بدین جهت عنوان شد هدف دولت ارمنستان از مطالعه و تدوین این سند دستیابی به توسعه پایدار و باثبات این صنعت بوده است.
در سند ۴۲ صفحه ای توسعه گردشگری ارمنستان به تفصیل در مورد مسیر حرکت و چشم انداز این کشور تحلیل شده است. در زمان تدوین این سند، ۱۴ مانع و چالش برای دستیابی به اهداف توسعه گردشگری شناسایی شد که قابل توجه است:
۱- جایگاه محصولات گردشگری ارمنستان در بازار جهانی توریسم: ارمنستان برخلاف آنکه از نظر منابع تاریخی، فرهنگی و طبیعی بسیار غنی است، در شمار کشورهای گردشگرپذیر جهان محسوب نمی گردد.
۲- ترویج سفر: تا سال ۲۰۰۸ هرکدام از مقاصد مبادرت به کارهای ترویجی برای جذب گردشگران می کردند. از این بین می توان به شرکت در نمایشگاه های بین المللی اشاره نمود که موجب حفظ روند رشد صنعت گردشگری می شد. اما قرار شد ارمنستان از شیوه های جدیدتر ترویج و افزایش آگاهی استفاده نماید که از این بین می توان به استفاده از فناوری های اطلاعاتی اشاره نمود.
۳- سهولت دسترسی: یکی از مهم ترین برنامه های دولت ارمنستان در این عرصه سهولت دسترسی بود. بر طبق تحلیل ها پروازهای این کشور در سال ۲۰۰۸ هزینه های بیشتری نسبت به سایر کشورها به گردشگران تحمیل می کرد. شبکه مسیرها محدود و برنامه ریزی پروازها (به خصوص برای اروپای شرقی) نامناسب بود. حمل و نقل هوایی و هزینه های مسیریابی به وضوح بالا بود و مسافران علاوه بر هزینه ویزا، مجبور به پرداخت مالیات خروج نیز بودند.
۴- زیرساخت ها: دراین زمینه نیز مشخص شد باید برنامه ریزی ها و اختصاص بودجه بیشتری صورت گیرد.
۵- فصلی بودن: تحلیل ها نشان می داد دراین زمینه نیز ارمنستان با مشکلی جدی روبه رو است. بیشتر گردشگران در فصل تابستان از راه رسیده و به سیستم حمل و نقل و اقامتگاه فشار می آوردند. در صورتیکه سایر فصول سال درآمدها کاهش می یافت. برای حل این مساله قرار شد محصولات گردشگری و خدمات جایگزین بیشتری به بازار جهانی ارائه شود.
۶- کیفیت خدمات نیاز به بهبود داشت و باید برنامه ریزی هایی در زمینه بهبود تجربیات گردشگران انجام می شد.
۷- مخارج گردشگری انجام گرفته در ارمنستان بسیار پایین بود. به این منظور باید روی قیمت، کیفیت و منحصربه فرد بودن محصولات گردشگری کار می شد.
۸- منابع انسانی فعال در حوزه گردشگری فاقد مهارت ها و کیفیت جهانی لازم بودند.
۹- محیط کسب وکار و سرمایه گذاری حمایت کننده: بیشتر کسب وکارهای گردشگری را بنگاه های کوچک و متوسط می سازند که توانایی سرمایه گذاری های سنگین در صنعت را ندارند. بدین جهت قرار شد سرمایه گذاران بالقوه بوسیله انگیزاننده ها، ترویج فرصت و ارایه داده های قابل اتکا و واقعی حمایت شوند.
۱۰- حمایت داخل دولتی: با توجه به این که بیشتر بخش های دولت در توسعه گردشگری دخیل هستند، نیاز بود بین آنها همکاری نزدیک تری وجود داشته باشد، بدین جهت مقرراتی دراین زمینه وضع شد.
۱۱- تحقیقات کیفی و کمی قابل اتکا: اطلاعات دقیق و کاملی از گردشگری ارمنستان در دست نبود که نیاز به تحقیقات و ایجاد پایگاه های داده جدید را برجسته تر می کرد.
۱۲- چالش های محیطی: بر تغییرات محیطی و تأثیرات متقابل توسعه گردشگری و محیط بطور ویژه نظارت شد.
۱۳- احاطه اجتماعی: جامعه شهروندان ارمنستان از اهمیت گردشگری آگاه نبودند، بنابراین، لازم بود در این مورد و همین طور طرز فکر آنها و تفاوت های فرهنگی اطلاع رسانی شود.
۱۴- نگهداری و حفاظت از میراث فرهنگی: منابع تاریخی و فرهنگی یکی از مهم ترین مزایای نسبی ارمنستان است. بدین جهت لازم بود برای حفظ و نگهداری آنها برنامه ریزی های ویژه ای صورت گیرد.
*این مطلب توسط رایزنی فرهنگی ایران در ارمنستان تهیه و در اختیار خبرگزاری مهر قرار گرفته است.
منبع: beriooni.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب